Techniek

Ed Schilders
edschilders@home.nl

3 februari 2018

Een vorm van zetfouten: mastiek

Onlangs stuitte ik op een krantenartikel in Delpher over een verschijnsel in de zetterij (vooral bij kranten) dat ik nog niet kende: mastic. De gegevens:
Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 15-03-1940. resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010984286:mpeg21:a0114
Van alle zijden. Humor uit de Zetterij. Eenige “Mastics”.

Het gaat erom dat een corrector ter zetterij een verandering wil aanbrengen in een gezette tekst en dan per ongeluk nieuw zetsel in het verkeerde artikel plaatst. Het lijkt erop dat dit euvel zich vooral voordeed toen er met linotypes gezet werd. Dan kun je immers niet per karakter corrigeren.

De auteur baseert zich op Franse bronnen en voorbeelden. Hilarisch soms. In het historisch woordenboek van Alain Rey vond ik ‘mastic’ inderdaad als Frans vakjargon vanaf 1867. Het betekent dan eigenlijk zoveel als janboel, knoeiwerk. Een voorbeeld (uit genoemd artikel):

Gisteren werd in de Kerk van Sint Jan het huwelijk van den heer P. met mejuffrouw Hélèna N. ingezegend. De twee idioten werden vervolgens door een toevallig aanwezig zijnden politieagent naar het politiebureau opgebracht, waar zij allen tijd hadden om na te denken over de enorme dwaasheid, die zij zoo juist uithaalden.

Het WNT geeft deze betekenis niet in het lemma Mastik/Mastiek. Wikipedia heeft 5 definities maar niet de gezochte.

Kent iemand het als zodanig in Nederlandse bronnen of teksten over de vaktaal of het jargon van zetters?

Of is er voor deze variant van de zetfout een ander woord?

Plaats een reactie