Rand aan handgemaakt papier
Ik heb al jaren een flinke partij Japans papier, ik vermoed dat het al tientallen jaren oud is.
De vorige eigenaar noemde het “Japanese Art Paper, 40 grs”. Het papier heeft aan 3 zijden de gebruikelijke schepranden. Aan een van de zijden is de rand ogenschijnlijk een of twee keer omgevouwen en gelijmd.
Komt dit vaker voor, hoe heet zo’n rand, hoe ontstaat zo’n rand?
Helaas kennen wij de Japanse naam ervan ook niet, maar in het Engels wordt het ook wel “double edge” genoemd. In het verleden werd deze rand vaak aangetroffen op de dunnere, handgemaakte Japanse papieren (40g/m² en minder) waaraan weinig nori was toegevoegd. Een dergelijke “double edge” zit – zoals beschreven – slechts aan één kant, namelijk aan één van de twee lange zijden van het vel. Een “double edge” is niet gelijmd maar “gegautscht”. Dit gebeurt wanneer twee nog vochtige papieren op elkaar worden gelegd en er een vezel-op-vezelverbinding ontstaat. Een “double edge” werd gemaakt onmiddellijk na het openen van het dekraam door het omklappen van het rolzeef. Een “double edge” werd gebruikt om het gemakkelijker te maken, de nog vochtige papiervellen later te scheiden. Tegenwoordig gebruiken papiermakers in Japan gewoonlijk plastic of soms zijden draden toe om de vellen gemakkelijker te kunnen scheiden. Daarom is er nauwelijks nog behoefte aan dergelijke “dubbele randen”. De link geeft een indruk, van hoe een vel Japans papier wordt gemaakt. Hier werd echter geen “double edge” gemaakt, maar een zijden draad gebruikt.
https://www.youtube.com/watch?v=-GTxg6OjslI
Beste Cees,
Mij lijkt het dat het linkerdeel van het papier bedekt is geweest, mogelijk met een flink gewicht.
Het rechterdeel, dat aanmerkelijk donkerder is dan het linkerdeel en ook minder glad, lijkt mij onder invloed van uv licht verkleurd, of er heeft een stuk niet-zuurvrij karton op gelegen.
Hetzelfde effect zie je bij ingelijste grafiek, waarbij zuurvrij etspapier gebruikt is, maar geen zuurvrij passepartoutkarton is gebruikt. Het facet van het niet zuurvrije karton is vergeeld, en als je het blad papier losmaakt van het passepartout zie je dat het etspapier buiten het kader vergeeld is.
Daar heeft waarschijnlijk het draadje gezeten dat tussen elk blad wordt gelegd om de (nog natte) bladen van elkaar te kunnen scheiden. Kijk maar ‘s op youtube naar een filmpje waar ze kozo papier e.d. maken.