Techniek
Smeren Korrex-persen
Op 10 april 2014 schreef Tjitze Mast op deze website over het (te weinig) smeren van de pers en margedrukkers (zie de rubriek Techniek: Een beetje vet). Dat zal mij niet gebeuren, dacht ik, en hanteerde voor elke klus de oliespuit. In november 2020 liep mijn Korrex Nürnberg toch vast tijdens het drukken van de kerst- en nieuwjaarwens. Afgelopen woensdag 1 juni heeft Tjitze Mast de pers uit elkaar geschroefd, en het euvel verholpen. Twee naaldlagers, verantwoordelijk voor het omhoog en omlaag bewegen van de cilinder, waren vastgelopen.
Deze lagers zijn alleen te bereiken door de metalen delen naast de cilinder los te maken en weg te nemen. Gelukkig kon de cilinder op zijn plaats blijven. Met wat wasbenzine (petroleum kan ook) zijn de lagers weer vrijgekomen. De pers draait weer soepel, en de geluiden die je hoort wanneer de cilinder omhoog en omlaag komt, klinken als vanouds.
Deze twee lagers zitten goed verborgen. Het smeren van ervan gebeurt via de twee (oudere persen) of vier smeerpunten boven op de pers, aan weerszijden van de cilinder. Ze zijn afgesloten door een verend kogeltje (zie op deze site Smeerplan Korrex Hannover; of Thomas Gravemaker: Handleiding Korrex Hannover proefpers, blz. 44 (waar bovenstaande afbeelding uit afkomstig is).
Voor iedere Korrex-drukker geldt: smeer uw pers bij de aanvang van een karwei, niet alleen de met rood aangegeven punten, maar voorzie vooral die smeerpunten boven op de pers ruimschoots van olie.
Op de afbeelding ‘Smeren Korrex Persen’ staat ook: ‘grijpers en aanleg’. Kan iemand mij vertellen waar en hoe (en of) deze gesmeerd dienen te worden? Ik heb een Korrex Hannover uit 1957…
Ik zou hooguit proberen de staafjes onder de grijpers in te smeren met een veeg zuurvrije vaseline. Dit zal niet vaak hoeven gebeuren. Maar de kans op vlekken aan het te bedrukken papier is erg groot.
Geert, zie pagina 44 van de door mij samengestelde uitgave.
Heb je eventueel foto’s van het herstelproces? Het lijkt me leerrijk om het verborgen mechanisme van de cilinder te kunnen zien.
Jammer genoeg niet: we hadden allebei vuile handen.
Hans,
Dank voor deze informatie.
Gelukkig draait jouw Korrex Nürnberg weer als vanouds, dankzij Tjitze.
Keep on druckin’
Hartelijk dank. Ik heb een aanvullende vraag: heeft iemand wel eens het vet of de olie in de motor vervangen? Ik denk dat dat er (in mijn Nürnberg) sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw in zit ( of niet meer :-/ )
Ik had zo’n pers. Wat mij werd gezegd, gebruik geen auto smeer olie. Die zou (messing?) delen aantasten. Ik neem het met een korrel zout. Beter verse olie dan oude vervuilde. Wat deed ik? Ik heb nooit de oude olie laten weg lopen maar vulde bij. Wat het mechanisme betreft, ik smeerde graag. Via de nippels en direct in het optil gedeelte. De pers liep met mijn pink. Ik mis hem. Ik heb nog een fles verse oude olie uit grootvaders tijd. Die mag je hebben.
Het is een flinke klus om de motor uit de Nürnberg te slopen: hij is alleen bereikbaar via de achterkant van de pers (na verwijdering van een metalen plaat). Ik ben er, mede gezien de opstelling van mijn pers, niet aan begonnen. Ik weet dus niet of de nog aanwezige olie vervuild is. Wel begon mijn motor na vele jaren een bijgeluid te produceren. Dit verdween na olie bijgevuld te hebben, via het gat achter het bed van de pers. Voor de juiste olie, zie bijv. de handleiding voor Korrex Hannover Kraft in de documentatie op deze site.
Olie vervangen van de motor kan via de opening boven de motor. Even zoeken, want Korrex bouwde motoren in van verschillende fabrikanten. Onderin de motor moet ook een aftappunt zitten. Een dikke motorolie is goed. Eventueel een olie gebruiken die voor tweetakt motoren gebruikt wordt of een dikke kettingzaag olie.