Valediction vertaald / door Constantijn Huygens, Arjaan van Nimwegen en Helene Reid
Bucheliuspers, 2015
Formaat: 25½ x 14½ cm
Aantal pagina’s: 20 pagina's
Oplage: 30 exemplaren
€ 40
Deze uitgave is uitverkocht.
Donnes Valediction
‘Hoe poëtisch kan een gedicht zijn dat als metaforen gebruikt: de dood, een aardbeving, de astronomie en een passer?’ zo verzuchtte een Engelse literatuurdocent jaren geleden, toen hij John Donnes A Valediction: Forbidding Mourning ging behandelen. En het is nog een liefdesgedicht ook. Maar Donne (1572–1631) wist wel raad met attributen die op het eerste gezicht links en rechts uit het leven, de natuur, de wetenschap en de techniek bij elkaar gesprokkeld waren, en wist er overtuigende, indringende en zelfs hartstochtelijke poëzie van te maken.
Donne wordt wel een moeilijk dichter genoemd. Mogelijk dat tijdgenoten moeite hadden met zijn weinig conventionele gedachtesprongen en metaforen, maar poëzielezers van nu zullen de originaliteit en levendigheid ervan juist waarderen. Wie zich in zijn werk verdiept treft heldere taal aan, eigenzinnig en concies. Die bondigheid maakt het vertalen wel lastig – want, dat had u al begrepen, de Bucheliuspers wilde een moderne vertaling van dit vers uitbrengen. De enige bekende Nederlandse vertaling was die van Donnes tijdgenoot Constantijn Huygens, die zijn Engelse collega persoonlijk kende en zeker verwantschap zal hebben gevoeld met zijn vernuftige taal. Hij nam de vrijheid Donnes compacte verzen uit te rekken tot alexandrijnen en had dus aanzienlijk meer ruimte dan de beide hedendaagse vertalers Helene Reid en Arjaan van Nimwegen, die zich voegden naar de versbouw van het origineel: viervoetige jamben en uitsluitend staande rijmen. Het was een kwestie van veel passen en meten, soms weken wij af van Donnes voorgeschreven baan, om telkens met een boogje terug te keren naar waar Donne was begonnen. Gelijk een passer. His firmness made our circle just. Althans, dat hopen wij dan maar.
De cirkel en de passer, die zo sprekende beelden in dit vers, hadden ook hun typografische verlokkingen. De Bucheliuspers stelde zich tot doel het rechtlijnig lood en koper tot een rondedans te dwingen, en met behulp van jampotdekseltjes en minuscule lijntjes (benevens plakband en propjes papier) ontstonden er pagina’s waarop cirkels elkanders banen snijden – als trepidation of the spheres – omgeven door de drie teksten: Donnes origineel, Huygens klassieke omzetting en onze moderne poging, die, zodra het werkje is uitverkocht, vanzelfsprekend opgenomen zal worden in het overzicht van Donnes vertalingen in het Nederlands op de website van Frank Lekens, die ons met suggesties en kritiek terzijde heeft gestaan. Een oplage van dertig exemplaren leek ons genoeg.
Gezet uit de Bembo romein en cursief en de Van Krimpen Initiaal. Ggedrukt in zwart en rood, gebonden.
Uitverkocht