Als Gide zijn boek begint met een cursiefje waarin hij de betekenis ervan mede laat bepalen door de lezer, betekent dat niet alleen een breuk met de literaire traditie waarin de almachtige schrijver de lezer bij de hand neemt om hem via de rechte lijn van oorzaak en gevolg naar de betekenis te brengen, maar hij geeft daarmee de lezer ook een taak die niet eenvoudig is.

Op het achterplat (ook bij de Franse uitgave) staat:
Hij zei: ‘Hé, zit je te werken?’
Ik antwoordde: ‘Ik schrijf Moerassen.’

Vertaling en nawoord: Hannie Vermeer-Pardoen